Het menselijk lichaam is fascinerend! Zonder dat jij het doorhebt, vinden er honderden processen plaats om alles optimaal te regelen. Voedingsstoffen worden afgebroken en opgeslagen, energie wordt aan alle cellen gegeven en ga zo maar door. Het is een prachtig systeem dat voor jou kan werken, maar door verstoring kan het ook tegen je werken. Er zijn allemaal factoren waardoor er een verstoring plaats kan vinden. Afvallen is daardoor veel gecompliceerder dan simpelweg minder eten. Misschien heb je het wel eens gehoord: 'Maar dan eet je toch gewoon wat minder?'. Vandaag vertel ik je waarom het iets gecompliceerder zit dan dat. Daarnaast geef ik je tips hoe het wél kan.


Door deze factoren is afvallen complexer dan simpelweg minder eten:


Verstoorde hormoonhuishouding

Onze hormonen helpen ons bij allerlei processen, waaronder de opslag en het verbruik van voedsel, en de spijsvertering. Er zijn heel wat factoren die je hormonen flink kunnen ontregelen. Daardoor kan het afvallen onder andere lastiger worden. Een aantal chemische stoffen kunnen bijvoorbeeld in lage concentraties al de hormoonhuishouding kunnen ontregelen. Plastic borden die worden opgewarmd in de magnetron, plastic speelgoed, waterflesjes en sommige cosmeticaproducten bevatten deze hormoonverstorende stoffen.  

Ook het verouderingsproces heeft effect op je hormonen. Sommige vrouwen merken dat ze vanaf de overgang aankomen. De hormonale veranderingen kunnen invloed hebben op de vetverdeling. Vaak zie je dat vrouwen in de overgang een grotere kans op een toename in buikvet hebben. Verder kunnen stoornissen voor een ontregeling van je hormoonhuishouding zorgen. Een trage schildklierwerking kan ervoor zorgen dat je een tragere spijsvertering krijgt. Ook stoornissen van de darm en lever kunnen de hormoonhuishouding verstoren. 


Mindset en hormonen

Het grootste gedeelte van de voedselkeuzes die we overdag maken, zijn onbewust. Misschien heb je fysiek gezien geen honger, maar als je langs een stroopwafelkraam loopt, krijg je spontaan trek. Alleen de gedachte van een warme stroopwafel kan de hormonen in je lichaam al wakker schudden en de insulinewaarde in je bloedbaan omhoog laten schieten. Het gevolg: je bloedsuikerspiegel daalt en krijgt fysiek behoefte aan suiker. 

Dan hebben we nog het hongerhormoon uit je maag: Ghreline. Als je maag al een tijdje leeg is, geeft dit hormoon een signaal af aan je hersenen dat het weer eens tijd is om te eten. Interessant is dat ghreline ook verbonden is met mindset. Uit een onderzoek is gebleken dat onze mindset de reactie op voedsel kan beïnvloeden en dus ook de ghrelinewaarden in het lichaam. 


Rust, reinheid en regelmaat

De welbekende drie R-en; rust, reinheid en regelmaat heb je vast al eens voorbij horen komen. Dit oude advies dat je misschien wel eens van je ouders of oma hebt gekregen, is zo gek nog niet. Slaaptekort zorgt namelijk voor trek. Het hongerhormoon ghreline dat honger opwekt en het verzadigingshormoon leptine dat je het gevoel van verzadiging bezorgd, verandert als je slaaptekort hebt. Door slaaptekort stijgt ghreline en daalt leptine, waardoor je meer trek krijgt. 

Zowel stress als slaaptekort kunnen voor een verhoging van cortisol zorgen. Een langdurig verhoogd cortisolgehalte kan voor een herverdeling van ons lichaamsvet zorgen. Meer buikvet kan onder andere bijdragen aan de ontwikkeling van diabetes en een ongezonde stofwisseling. Ook kan cortisol je eetlust beïnvloeden, waardoor een hongergevoel ontstaat.


Medicatie

Wat veel mensen niet weten, is dat sommige medicijnen ook een gewichtsverhogende bijwerking kunnen hebben. Corticosteroïden, antidepressiva en bètablokkers zijn onder andere medicijnen die deze bijwerking kunnen hebben. Hiermee wil ik niet zeggen dat medicatie niet zinvol is. Wel is het goed om hierbij stil te staan, zodat je je hierop kunt voorbereiden door te investeren in een gezonde leefstijl. Als je wil afvallen, heeft het dus niet altijd zin om minder te eten. Soms is het een kwestie van anders eten.


Streng diëten en het jojo-effect

Mensen die wel eens willen afvallen door minder te eten en daarom een periode streng op dieet zijn geweest, herkennen vast het jojo-effect. De gewichtstoename na een periode streng diëten is helaas een bekend fenomeen. Wist je dat crash-diëten zelfs langdurige nadelen heeft en het afvallen in de toekomst moeilijker kan maken? Je honger- en verzadigingssysteem wordt langdurig verstoord en de verbranding gaat omlaag. Het is zelfs zo dat als je afvalt met behulp van een streng dieet, je een tragere verbranding zal hebben en uiteindelijk daardoor minder kunt eten dan dat je had gekund als je geen streng dieet had gevolgd. Daar komt ook nog eens bij dat streng diëten een trigger kan zijn voor eetbuien als je daar last van hebt. 


Gedrag en gewoontes

And last but not least: Je eigen gedrag en gewoontes. Je kunt bepaald aangeleerd gedrag hebben dat de gezonde gewoontes in de weg zit. Misschien werd je vroeger wel altijd getroost met eten en resulteert dit erin dat je nu last hebt van emotie-eten. Misschien heb je lange tijd je aan strenge diëten en eetschema’s gehouden, waardoor je het nu lastiger vindt om je eigen honger- en verzadigingsgevoel te herkennen. En misschien heeft de dieetcultuur je wijs gemaakt dat schoonheid is verbonden met het cijfertje van je weegschaal, waardoor je nu een verstoorde relatie hebt met je lichaam. Daarbij kan de omgeving je het ook moeilijk maken. Als je dat minder lekkere taartje afslaat op de visite, krijg je fronsende blikken, waardoor je toch tegen je zin in een taartje neemt. Dan heb ik het nog niet eens gehad over het fastfood dat je op elke hoek van de straat kunt krijgen, de vele reclames voor bewerkt voedsel en ga zo maar door. 


Tips

Na deze waslijst aan factoren begrijp je dat afvallen complexer kan zijn dan simpelweg minder eten. Deze factoren maken het echter niet onmogelijk. Investeren in een gezonde leefstijl is goed voor je lijf, hormonen en mind. Bewustwording is daarbij de eerste stap. Leer je eigen gewoontes, eetgedachten, honger- en verzadigingsgevoel kennen. Door er een leefstijl van te maken en geen streng dieet, krijg je geen last van de negatieve effecten die streng diëten met zich mee brengt. Meer volkoren producten, groente, fruit, peulvruchten en eiwitten voeden jouw lichaam. Laat je niet wijs maken dat je helemaal geen taart of chips mag. De dieetcultuur laat je snel in goed en slecht eten denken, maar het gaat om de context. Dingen verbieden werkt averechts, net als ‘denk niet aan de roze olifant.’. 


Stop met afvallen door minder te eten en jezelf uit te hongeren!

Handvaten krijgen bij een gezonde leefstijl creëren? De Transformatie Cursus kan jou hierbij helpen. Extra leestip: Het boek ‘VET belangrijk’ van twee artsen die je (evidence based) de feiten en fabels over voeding, vetverbranding en verborgen dikmakers uitleggen.

Hilly is diëtiste en foodblogger. Op hilicious.nl plaatst ze gezonde recepten en leefstijltips om een gezond leven makkelijker te maken! 

Ook interessant: